Կենսաթոշակ

Աշխատանքային կենսաթոշակի չափը ենթակա է վերահաշվարկման։ Դրա համար անհրաժեշտ է ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարություն առցանց դիմում ներկայացնել։

Կենսաթոշակի 12% հետվճարը պետական աջակցության ծրագիր է, ըստ որի՝ եթե կենսաթոշակառուն բացառապես ՀՀ տարածքում կատարում է անկանխիկ վճարումներ, ապա ամսական կտրվածքով ստանում է հետվճար՝ կատարած գործարքների հանրագումարի 12%-ի չափով (առավելագույնը 6,000 ՀՀ դրամ):

Կենսաթոշակառուն ցանկացած պահի կարող է փոխել այն բանկը, որի միջոցով ցանկանում է ստանալ իր կենսաթոշակը։

Թաղման նպաստը միանվագ դրամական աջակցություն է, որը տրամադրվում է բացառապես հուղարկավորությունը կազմակերպած անձին մահվան վկայականի առկայության դեպքում:

Աշխատանքային կենսաթոշակը հաշվարկվում է աշխատանքային ստաժի տարիների, կենսաթոշակառուի անձնական գործակցի և այլ գործակիցների հիման վրա։ Աշխատանքային կենսաթոշակը տրամադրվում է յուրաքանչյուր ամիս կանխիկ կամ անկախիկ եղանակով։ 

Ծերության նպաստը պետական աջակցության ծրագիր է։ Նշանակվում է 65 տարեկանը լրացած քաղաքացուն ցմահ։

Աշխատանքային կենսաթոշակը տրամադրվում է ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության կողմից՝ քաղաքացու աշխատանքային ստաժի համար։ Որքան մեծ է աշխատանքային ստաժը, այնքան մեծ է աշխատանքային կենսաթոշակի չափը։

Առաջին անգամ աշխատանքի անցնելիս քաղաքացին իրավունք ունի ընտրելու 2 ֆոնդային կառավարիչներից մեկին և գործող 3 ֆոնդերից որևէ մեկը։ Սակայն եթե քաղաքացին անձամբ ընտրություն չի կատարում 30 աշխատանքային օրվա ընթացքում, ապա համակարգը ավտոմատ կերպով և պատահականության սկզբունքով ընտրում է կառավարիչներից մեկի պահպանողական ֆոնդի տեսակը։

Կուտակված գումարների տեղափոխումը նույն կառավարչի մի ֆոնդից մյուս ֆոնդ անվճար է։ 2 կառավարիչների միջև կուտակած գումարների տեղափոխումը տարեկան 1 անգամ նույնպես անվճար է։ Եթե կուտակած գումարները ավելի հաճախ են տեղափոխվում, ապա գանձվում է միջնորդավճար փոխանցվող գումարների 1%-ի չափով:

Կուտակային կենսաթոշակը ձևավորվում է գրանցված աշխատողի ամսական աշխատավարձից և պետական բյուջեից։ Աշխատավարձից կուտակվում է 2,5%, պետությունից՝ 7,5% ։ Արդյունքում՝ յուրաքանչյուր ամիս կուտակային կենսաթոշակին է հատկացվում աշխատավարձի 10%-ը : 

Ընդ որում՝ կամավոր կերպով ծրագրին միացած քաղաքացիների կուտակային կենսաթոշակը ձևավորվում է միայն աշխատավարձի 5%-ից․ պետական բյուջեից նրանց օգտին վճարներ չեն կատարվում։